Texelse Courant, februari 2022


'Praat Tessels en ga er gewoon mee door'
De veelgelezen verhalen van Gré Dros in boekvorm





'Ik gooi de skoffel op 't boetje', besloot Gré Dros haar toespraak bij de presentatie van het boek Ruumte skaadt niet, dat gisteren in Tusse de Banke het levenslicht zag. Ruim twintig jaar lang schreef ze over taalkundige kwesties en verzamelde ze Texelse verhalen en sèègies voor het tijdschrift van de Historische Vereniging.
Nu ze 80 wordt (ze is maandag jarig), vond ze het tijd worden het wat rustiger aan te gaan doen en met de rubriek te stoppen.
De schoffel kan aan de kant, het werk zit erop.

Steeds minder mensen spreken dialect, de tijd dat het Texels alleen nog in de tongval en in een paar handenvol staande uitdrukkingen voortleeft, is niet ver meer. 'Het gaat verdwijnen,' zei Dros in haar toespraak wat melancholisch.
Maar ondanks haar realisme, weigert ze zich er zomaar bij neer te leggen.
'Tesselaars, geef het niet op! Praat Tessels en ga er gewoon, mee door.' 'Dat doe ik ook,' hield ze haar toehoorders voor.

Ook met het boek draagt ze bij aan het zolang mogelijk voortleven van het dialect, net zoals ze dat deed, met de rubriek Tessels Prate in het tijdschrift van de Historische Vereniging. Sinds 1987 schreef ze meer dan 80 afleveringen.
Over eigenaardigheden van het dialect, over de klank ervan, maar ook over oude liedjes, de taal uit haar kinderjaren, over sèègies, soute bóóne en boeskippe. In de latere periode lag het zwaartepunt meer op herinneringen, anekdotes en kleine verhalen.
Over legendarische jutters, vliegende eb, kattenvreters en meer van dat moois.

'In de keuze van de anekdotes en verhalen kun je zien hoe Gré een voorliefde heeft voor volkswijze uitspraken en het laconieke, nuchtere karakter van de eilanders,' aldus uitgever Theo Timmer, die uit de bijdragen een selectie maakte en daarvan een het boek samenstelde.

Tessels Prate werd een succes. Gerard Kuip, voorzitter van de Dialectgroep, vertelde altijd éérst deze rubriek te lezen.
'De rest van het blad kwam later wel.' De waardering bleek ook uit de tips en suggesties die de schrijfster van voorbijgangers op straat te horen kreeg.
Het werd een belangrijke bron, samen met - vooral - de verhalen die ze bij de dialectgroep te horen kreeg.
Belangrijk in het succes waren ook de illustraties van Monica Maas.
Tessels is niet zomaar te begrijpen als je niet regelmatig dialect spreekt.
Neem een uitdrukking als Het is met gien mes te besteeke.
Maar als je daar dan dat overdreven dik geklede mannetje van Monica naast legt, zie je het in één blik.
Een flink deel van Monica's tekeningen staan in het boek.

De tijd vliegt voorbij.

Om het met ommoe Kortenhoeve te zeggen:
'Je piest ers en je striekt je heer d'ers glad en 't is alweer eetestied.'

Ruumte skaadt niet is gemaakt met een harde kaft, en telt 116 pagina's.



Joop Rommets